Tính “thân thiện với môi trường” phụ thuộc vào nhiều quá trình: từ khai thác, chế tạo pin ắc-quy, đến vận hành xe. Số lượng người tò mò, chú ý ngày càng nhiều. Với nhiều ý kiến tranh luận, nhiều luồng thông tin – đúng có, mà sai cũng nhiều. Ngày càng khó khăn để nhìn nhận và tìm ra sự thật về tính hiệu quả và an toàn của xe điện. Trong bài viết này, diễn giả James Ellsmoor – một trong những cái tên nổi bật trên diễn đàn Forbes – sẽ cung cấp những thông tin và nêu lên nhận định khách quan về vấn đề này.
Nguồn gốc của pin ắc-quy đến từ đâu?
Nhiều người cho rằng, quá trình sản xuất pin điện gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường. Đây là lập luận thường được đưa ra để phản biện lại câu châm ngôn “năng lượng sạch” của những ai yêu xe điện.
Thật sự, nhận định này có nhiều ý đúng. Vì có một lượng kim loại hiếm trong thành phần pin ắc-quy. Sự khai thác và và quá trình chế tạo chúng góp phần gây tác động tiêu cực đến môi trường. Theo biểu đồ báo cáo của Hội đồng Quốc tế về Vận tải Sạch (ICTT) 2018, quốc gia sản xuất pin ắc-quy và khai thác kim loại cho việc sản xuất này, sẽ thải ra lượng lớn khí ô nhiễm.
Tuy nhiên, đã có một nghiên cứu so sánh giữa xe điện (EV) và xe động cơ đốt trong (ICEV) tại Trung Quốc, được công bố trong báo cáo của ICTT. Nghiên cứu này chỉ ra rằng: cơ sở hạ tầng và kỹ thuật sản xuất chính là chìa khóa giảm thiểu sự ô nhiễm trong suốt quá trình sản xuất. Cụ thể: Quá trình sản xuất pin ắc-quy xe điện tại Trung Quốc làm tăng 20% khí thải CO2 so với việc cung cấp nhiên liệu cho động cơ đốt trong, nhưng lượng khí này hoàn toàn có thể được cắt giảm xuống 66% công nghệ từ Mỹ hoặc Châu u được áp dụng.
Như vậy, sự thật là khí thải trong xuyên suốt quá trình khai thác và sản xuất pin ắc-quy vẫn còn ở mức trung bình, hoặc chỉ hơi cao hơn một chút so với nguồn năng lượng xăng dầu.
Khí thải sinh ra trong suốt vòng đời phương tiện thì sao?
Trong nghiên cứu này, ICTT chỉ ra sự khác biệt hoàn toàn về lượng chất thải, giữa động cơ điện và động cơ đốt trong trong suốt vòng đời của chúng. Với xe điện, quá trình vận hành không có đốt cháy và không sinh ra khí thải. Tuy nhiên, quá trình chế tạo pin ắc-quy lại tạo ra lượng lớn khí thải. Khi xét trên tổng thể cả vòng đời sản phẩm, xe điện vẫn có nhiều lợi ích hơn so với xe động cơ xăng dầu.
Từ những năm 2000, xe động cơ đốt trong liên tục cải tiến quá trình vận hành, giảm thiểu khí thải ô nhiễm. Còn xe điện, với đặc điểm nổi trội của mình, vẫn “ung dung” dẫn đầu bảng thành tích với lượng khí thải gần như bằng 0.
Nhìn chung, xe điện đang ngày càng trở nên phổ biến, quá trình chế tạo, lắp ráp trở nên rộng rãi. Khi ta dùng năng lượng tái tạo là điện, hiệu suất hoạt động máy móc đạt được cao. Đồng thời tiết kiệm thời gian, giúp con người không còn bị phụ thuộc vào việc nghiên cứu nguồn năng lượng mới và khai thác nhiên liệu hóa thạch.
Vậy, sự tác động của xe điện được nhìn nhận một cách rõ ràng hơn khi nhìn vào tổng thể. Rõ ràng xe động cơ đốt trong không thể cạnh tranh. Có thể kết luận rằng, xe điện đang đảm đương trọng trách giảm thiểu lượng khí thải, xét trên cả vòng đời sản phẩm, cho dù hiện nay nguồn tạo ra pin ắc-quy vẫn ít nhiều gây ra ô nhiễm.
Những “lời đồn” thiếu căn cứ khoa học
Một nghiên cứu mới được thực hiện tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế (CES) ở Munich công bố thông tin: “Tại Đức, hai loại năng lượng: năng lượng điện và năng lượng dùng trong quá trình sản xuất pin ắc-quy sinh ra khí thải CO2 cao hơn một chút, so với khí thải từ năng lượng diesel. Đó là trong trường hợp tốt nhất, còn trung bình là cao hơn nhiều”.
Rõ ràng, đây là thông tin tiêu cực về lợi ích của xe điện. Những chuyên gia công nghiệp đã nhanh chóng phát hiện nhiều bằng chứng cho vấn đề này. Họ tìm ra một danh sách dài những sai phạm nghiên cứu, kết hợp cùng khám phá của CES. Những thông tin sai lệch có thể được liệt kê như: ắc-quy xe điện trở thành “chất thải nguy hiểm” sau khi chạy 150,000 km, số liệu chứng minh “xe điện thân thiện môi trường” mà chính phủ đưa ra là số liệu sai lệch, lượng khí thải từ xe điện trong nghiên cứu ICEV cung cấp là thấp hơn thực tế,v.v…
Tiến sĩ Markus Lienkamp, người đứng đầu Cục Kỹ thuật Tự động ở trường Đại học Công nghệ tại Munich đã tố cáo “lời đồn” này như một Thuyết m mưu Phi khoa học. Hầu hết các học giả khác, đều có chung quan điểm rằng lượng khí thải carbon sinh ra khi sản xuất pin ắc-quy và khai thác sản xuất xăng dầu là giống nhau. Vậy nên khi xét cả vòng đời sản phẩm, xe điện vẫn hiệu quả hơn và ít ô nhiễm hơn.
Phương tiện giao thông nào cho tương lai?
Ngày nay, sự phát triển mạng lưới năng lượng đang chuyển mình theo hướng giảm thải sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, tăng cường sản lượng năng lượng tái tạo. Xe điện thực chất là loại phương tiện của tương lai. Những nhà chế tạo xe hơi cũng đồng ý với nhận định này. Sự thật là xe điện ít ô nhiễm, giúp giảm thiểu khí thải carbon.
Kết luận, trên cái nhìn tổng quát, xe điện là loại phương tiện ít ô nhiễm hơn so với những dòng sản phẩm tương ứng nhưng dùng năng lượng đốt. Công nghệ chính là hướng phát triển chủ đạo. Thậm chí, hướng phát triển này ngày càng tỏ ra hiệu quả và bền vững. Sự tăng trưởng kinh tế giúp cung cấp cơ sở hạ tầng tốt hơn, kỹ thuật sản xuất hiệu quả hơn, những hình thức tái chế đa dạng hơn và giảm thiểu sự cần thiết của việc khai thác vật liệu mới.
Xe điện không phải là một “liều thuốc chữa bách bệnh” hay là một “giải pháp cho tất cả vấn đề”. Nhưng khi được triển khai, kết hợp cùng những máy móc dùng năng lượng tái tạo và không thải carbon, đây chính là giải pháp hàng đầu giúp giảm thải đáng kể khí thải nhà kính ngày nay.
Nguồn: Forbes
